راهنمای خرید سیم برق به شما کمک می کند تا بتوانید بهترین سیم و کابل را برای مجموعه خود خریداری کنید.
سیم برق دارای یک هادی جریان برق است و وظیفه انتقال جریان را از یک نقطه به نقطه دیگر برعهده دارد. در تمامی مجموعه ها مانند منازل مسکونی، اداره ها، فروشگاه ها، انبارها، کارخانه ها و … از انواع سیم استفاده می شود.
سیم ها در قطرها و متراژهای گوناگون عرضه می شوند و دارای هادی های مختلفی هستند. در این مقاله شما را با انواع سیم برق و کاربرد آن ها آشنا می کنیم و به توضیح راهنمای خرید سیم برق ساختمانی می پردازیم.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- انواع سیم برق
- سیم برق بدون روکش
- سیم برق روکش دار
- از چه نوع سیم و کابل ساختمانی استفاده کنیم؟
- انواع عایق سیم و کابل ساختمانی
- سطح مقطع هادی سیم و کابل ساختمانی باید چقدر باشد؟
- نکات مهم در خرید سیم و کابل ساختمانی
- قیمت سیم برق
- سؤالات متداول
انواع سیم برق
فارغ از روکش دار بودن یا نبودن، سیم ها معمولاً افشان (انعطاف پذیر) یا مفتولی (خشک) هستند.
سیم افشان
سیم افشان معمولاً چند رشته در هم تابیده شده است که انعطاف پذیری بالایی دارد. این نوع سیم در جاهایی که نیاز به خمش بالایی وجود دارد، مانند سیم کشی های داخل ساختمان بکار می رود.
سیم های افشان از سطح مقطع ۰.۲۵ میلی متر مربع تا ۳۰۰ میلی متر مربع تولید می شوند. این سیم ها تا سطح مقطع ۱۶ میلی متر مربع دارای رنگ بندی متنوعی هستند. بهترین سیم افشان سیمی است که انعطاف پذیری بالایی داشته باشد و درصد مس آن زیاد باشد.
سیم مفتولی
سیم مفتولی در دو نوع روکش دار و بدون روکش تولید می شود. سیم مفتولی روکش دار معمولاً تا سطح مقطع ۶ میلی متر مربع تولید می شود و از این سطح بالاتر، به اصطلاح به صورت نیمه افشان یا خشک تولید می شود. کاربرد این نوع سیم ها معمولاً زمینی است.
هادی اغلب سیم ها از آلومینیوم و مس یا آلیاژی از آن ها است. مس بهترین هادی و رسانای جریان الکتریکی است اما امروزه قیمت مس رو به افزایش است و به همین دلیل از آلومینیوم نیز به عنوان هادی در سیم استفاده می شود.
سیم آلومینیومی قیمت بسیار پایین تری نسبت به سیم مسی دارد و زودتر از سیم مسی گرم می شود. سیم مسی در مقایسه با سیم آلومینیومی در یک متراژ مشخص، سنگین تر است و وزن بیشتری دارد. روکش سیم در صنعت اغلب از نوع PVC است اما نوع روکش نسوز (LSZH) نیز برای آنها وجود دارد.
سیم برق بدون روکش
این سیم ها به صورت مفتول عرضه می شوند و به فروش می رسند. سیم بدون روکش افشان کارایی خاصی ندارد. این سیم ها براساس جنس هادی تقسیم بندی می شوند:
- سیم مسی بدون روکش
- سیم آلومینیومی بدون روکش
این سیم ها دارای خاصیت فرم پذیری بالایی نیستند و اغلب در مخابرات، تابلوهای برق، کارخانه های کابل سازی، سیستم های ارتینگ و … مورد استفاده قرار می گیرند.
سیم های بدون روکش در ضخامت های مختلف و جریان های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. سیم مسی مفتولی و سیم آلومینیومی مفتولی دارای سطح مقطع های ۹، ۱۶، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۹۵ و ۱۲۰ میلی متر مربع است.
قیمت سیم مفتولی اغلب براساس وزن تعیین می شود و بستگی به قیمت روز مس یا آلومینیوم دارد. نوعی سیم آلومینیومی وجود دارد که به آن سیم آلومینیومی فولاد مینک و یا ACSR گفته می شود. این سیم دارای مغزی از جنس فولاد است و اغلب در خطوط فشار ضعیف و قوی مورد استفاده قرار می گیرد. لازم به ذکر است که سیم آلومینیومی ACSR روکش دار نیز به بازار عرضه می شود.
سیم برق روکش دار
سیم برق روکش دار می تواند تک رشته باشد و یا از تعدادی سیم به هم تابیده شده تشکیل شده باشد. سیم های روکش دار اغلب از نوع افشان هستند اما سیم روکش دار مفتولی نیز وجود دارد و همانند سیم بدون روکش براساس نوع هادی به دو نوع زیر تقسیم می شود:
- سیم مسی روکش دار
- سیم آلومینیومی روکش دار
سیم های افشان کاربرد زیادی در صنعت دارند و دارای خاصیت انعطاف پذیری بالایی هستند. به همین دلیل در سیم کشی های ساختمان اغلب از سیم های روکش دار و افشان استفاده می شود.
از یک سایز سیم به بالا، سیم های افشان تولید نمی شوند و تنها سیم های مفتولی و نیمه افشان تولید می گردند. سیم های روکش دار همانند کابل می توانند دارای سطح مقطع های ۰.۲۵، ۰.۵، ۰.۷۵، ۱، ۱.۵، ۲.۵، ۴، ۶، ۱۰، ۱۶، ۲۵، ۳۵، ۵۰، ۷۰، ۹۵، ۱۲۰، ۱۵۰، ۱۸۵، ۲۴۰ و ۳۰۰ باشند.
سیم های ۱.۵، ۲.۵، ۴ و ۶ اغلب کاربردهای ساختمانی دارند و سیم هایی با سطح مقطع بالاتر اغلب در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند.
از چه نوع سیم و کابل ساختمانی استفاده کنیم؟
در راهنمای خرید سیم برق یکی از مهم ترین دغدغه های سازندگان و مهندسان ساختمان این است که چه نوع سیمی مناسب ساختمان است. سیم های ساختمان باید با توجه به مکان و نوع کاربردی که دارند، انتخاب شوند.
سیم های مسی و آلومینیومی در سیستم های روشنایی، اعلام حریق، دزدگیر و … مورد استفاده قرار می گیرند. توجه به نوع عایق سیم و کابل ساختمانی نیز بسیار مهم است. زیرا بسیاری از سیم و کابل ها داخل دیوار و زیر گچ قرار می گیرند به همین دلیل باید دارای عایق محکم و مرغوبی باشند.
به هنگام نصب سیم و کابل در زیر زمین یا ساختمان، نباید اتصال الکتریکی بین هادی و زمین برقرار شود. به همین دلیل عایق سیم و کابل نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.
انواع عایق سیم و کابل ساختمانی
بهترین عایق و روکش برای سیم های مس و آلومینیوم عبارتند از:
- عایق PVC
- عایق TPR
- عایق پلی اتیلن XLPET
- عایق لاستیک
سطح مقطع هادی سیم و کابل ساختمانی باید چقدر باشد؟
سطح مقطع و هادی کابل و سیم به محل استفاده از این تجهیزات بستگی دارد. در سیم کشی ساختمان از سیم ارت نیز استفاده می شود. در ادامه به بررسی اندازه سیم های برق خواهیم پرداخت:
- سیم با سطح مقطع ۱.۵ میلی متر مربع: سیستم روشنایی ساختمان و کولرهای آبی
- سیم با سطح مقطع ۲.۵ میلی متر مربع: در قوطی های کلید و پریزهای برق
- سیم با سطح مقطع ۴ میلی متر مربع: سیم کشی اصلی ساختمان و کولرهای گازی
- سیم های ۴ رشته ای: سیم کشی تلفن
- سیم های ۸ رشته ای: سیم کشی آیفون
نکات مهم در خرید سیم و کابل ساختمانی
در راهنمای خرید سیم برق لازم است نکات زیر در نظر گرفته شود:
- انتخاب جنس هادی یکی از مهم ترین نکته ها پیش از خرید سیم برق است.
- سطح سیم ها باید صاف و بدون پارگی روکش باشد.
- قطر و سطح مقطع سیم باید متناسب با کاربرد آن باشد.
- هادی سیم ها باید در مرکز قرار گرفته باشند.
- بهتر است علامت استاندارد ISIRI و هولوگرافیک UL بر روی روکش کابل حک شده باشد.
قیمت سیم برق
پس از آنکه با راهنمای خرید سیم برق آشنا شدیم، باید بدانیم قیمت سیم مسی روکش دار و آلومینیومی براساس المان هایی مانند نوع روکش، سطح مقطع، ضخامت روکش، وزن، برند و … تعیین می شود. قیمت سیم بدون روکش نیز اغلب براساس وزن آن مشخص می شود.
از برترین برندهای تولیدکننده این محصولات می توان به سیم مسی هانیا، خراسان افشارنژاد، سیمیا، تک سیم البرز، پاسارگاد، مسینا، البرز الکتریک، دامغان، همدان، راد افشان سحر، پرتو الکتریک، کمان و … اشاره کرد.
سؤالات متداول
انواع سیم کدامند؟
- سیم لاکی: سیم لاکی از یک رشته سیم تشکیل شده است و یک لایه نازک عایق بر روی آن قرار گرفته است. به دلیل این که سیم مسی لاکی دارای عایق بسیار نازکی است، در سیم پیچی های موتور، ترانسفورماتور و … از آن استفاده می شود. به سیم مسی نازک لاکی سیم ترانس نیز گفته می شود. سیم آلومینیومی لاکی نیز امروزه به بازار عرضه می شود.
- سیم کواکسیال (سیم آنتن): از این سیم به عنوان رابط در سیستم های صوتی و تصویری استفاده می شود. هادی این سیم ها از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول به صورت مفتولی بوده و بخش دوم به صورت بافته شده دور هادی قرار گرفته است تا از اثرات نویز جلوگیری کند. در کل، سیم توسط یک لایه عایق PVC پوشانده شده است.
- سیم ارت: از سیم ارت جهت افزایش حفاظت و ایمنی استفاده می شود. در مدارهای الکتریکی، سیم ارت یک سیم اضافه است که جریان برق نشتی از وسایل الکتریکی را به زمین انتقال می دهد و مانع برق گرفتی می شود. سیم های ارت روکش دار معمولاً دارای عایق سبز و زرد هستند. قیمت سیم ارت به عواملی هم چون عایق و جنس بستگی دارد.
- سیم نایلونی: این نوع از سیم ها همان سیم های دولا سفید رنگ هستند که به یکدیگر چسبیده اند. این سیم ها وظیفه انتقال جریان را برعهده دارند. یک رشته از این سیم به فاز و رشته دیگر آن به نول متصل می شود. از سیم نایلونی یا همان سیم بند تخت در بسیاری از مکان ها به خصوص در هنگام نصب لوستر استفاده می شود. این سیم ها تا سطح مقطع ۴ میلی متر مربع تولید می شوند.
سیم مسی انعطاف پذیر است؟
سیم برق مسی در حالت افشان از انعطاف بالایی برخوردار است. این سیم در حالت مفتول کمتر انعطاف دارد. به طور کلی، مس فلزی انعطاف پذیر است و قابلیت خم شدن و شکل پذیری بالایی دارد و حتی در حالت مفتول نیز به راحتی شکسته نمی شود.
سیم مسی چه رنگی است؟
اگر منظور از رنگ، هادی سیم برق مسی است که به رنگ سرخ و مس می باشد. اما روکش سیم های مسی رنگ های متنوعی دارد. کارخانه های تولیدکننده سیم های مسی، روکش آن ها را به رنگ های آبی، قرمز، زرد، مشکی، قهوه ای، بنفش و … تولید می کنند اما از یک سطح مقطعی به بالا، سیم ها تنها دارای روکش مشکی رنگ و یا از نوع ارت هستند. سیم های ارت اغلب به رنگ های سبز و زرد تولید و عرضه می شوند.
سیم مسی چکش خوار است؟
مس فلزی رسانا، انعطاف پذیر با قابلیت چکش خواری است. مس به روش بازپخت و نورد گرم چکش کاری شده و به قالب وارد می شود و به دلیل خاصیت چکش خواری که دارد، به شکل دلخواه و سطح مقطع مورد نظر تبدیل می شود.
فرمول محاسبه وزن سیم مسی چیست؟
جهت محاسبه وزن هر متر سیم مسی می توان از رابطه تجربی زیر استفاده کرد:
- سیم مسی ۱۶ میلی متر مربع ۱۴۴=۱۶-۱۶۰ گرم در هر متر وزن دارد.
- سیم مسی ۳۵ میلی متر مربع ۳۲۵=۳۵-۳۵۰ گرم در هر متر وزن دارد.
- سیم مسی ۵۰ میلی متر مربع ۴۵۰=۵۰-۵۰۰ گرم در هر متر وزن دارد.
- سیم مسی ۷۰ میلی متر مربع ۶۳۰=۷۰-۷۰۰ گرم در هر متر وزن دارد.
تفاوت سیم و کابل در چیست؟
همان طور که پیش تر گفته شد، ماهیت انواع سیم برق به گونه ای است که از یک هادی آلومینیومی یا مسی از نوع افشان و خشک به همراه یک روکش تشکیل شده اند. حال اگر یک هادی و دو روکش داشته باشیم، کابل تشکیل می شود. سیم ها دارای کلاف های ۱۰۰ متری هستند. انواع کابل در حقیقت از یک یا چند رشته سیم تشکیل می شوند.
نامگذاری سیم ها به چه شکل است؟
سیم ها براساس المان هایی مانند نوع عایق، شکل هادی، جنس و … نامگذاری می شوند. از کنار هم قرار گرفتن این مؤلفه ها یک عبارت تشکیل می شود که به کمک آن می توان به نام سیم پی برد:
- N: این حرف مخصوص سیم هایی است که طبق استاندارد VDE آلمان عرضه شده اند.
- Y: اگر از عایق PVC برای هر رشته استفاده شده باشد، این حرف را در عنوان محصول خواهیم دید.
- S و Z: برای سیم هایی با ویژگی های خاص و سفارشی مورد استفاده قرار می گیرد.
- F: در عنوان سیم های نرم و افشان از حرف F استفاده شده است.
- A: برای سیم هایی که می توان از آن ها در سیم کشی داخل لوله ها استفاده کرد، این حرف به کار می رود.
- M: سیم هایی که از حرف M در عنوان خود استفاده کرده اند، در مقابل رطوبت از خود مقاومت نشان می دهند.
بهترین برند سیم برق ساختمان کدام است ؟
از بهترین سیم برق موجود در بازار می توان به افشارنژاد خراسان، پرتو الکتریک، سیمیا، دماوند، مشهد، خیام الکتریک و … اشاره کرد.
روکش سیم برق از چیست؟
روکش سیم های برق متفاوت است و به نوع کاربری آن ها بستگی دارد. برخی از این روکش ها پی وی سی و برخی دیگر از مواد نسوز تشکیل شده اند.
